Mi ropui chanchin chhiar hi nuam ka tia, Pu Nghaka chanchin pawh hi a chanchin leh a sulhnu ziahna bu ka chhiar aṭanga ka lawr kual niin, a chanchin chhiar chak an awm changa an hai chhuah mai theih turin heti hian ka dah chhuak a. Rem an lo tilo a nih hlauh chuan kan dah bo leh mai ang chu.
Thulakna: Rev. Dr. R.K. Nghakliana sulhnu, published by R. Lalthantluanga.
Rev. Dr. RK Nghakliana (L) hi Mizoram Synod Hosipital Durtlang-a Mizo Doctor thawk hmasa ber niin, Pi Puii(Dr. Gwyneth Parul Roberts) an rama a haw hnuah phei chuan Synod hospital-a Doctor awmchhun a ni.
Hla tam tak a letling a, Kristian hla bu kan hman mekah hian a hla lehlin 10 lai a awm nghe nghe a, Kohhran ten kan sak lar tak tak; Isua neih ka duh zawk (261), Khawngaihna mak (432) tih te bakah hla tha tak tak a awm a ni. Kristian hla bu-a awm ta lo zinga sak lar tak tak te pawh a awm nual.
Kristian hla bua a hla lehlin awm te:-
1. Ka nunah danglamna mak tak (161)
2. I sual ritphurh tihbona (165)
3. Isua neih ma duh zawk (261)
4. Engtinnge ni ka chhandamtu (184)
5. Chhandamtu nung rawng ka bawl (292)
6. Nunna hrui thlung r'u (337)
7. Hriatchianna hlu ber (415)
8. Khawngaihna mak (432)
9. Lalpa, i thu ang ni zel rawh se (450)
10. Isua hnenah ka him ang (494)
Kum 1929 October ni 12 ah Bukpui khuaah zirtirtu hlawhtling Pu Chalkunga leh Selluaii te fa palina niin a lo piang a, naupang ngawichawi leh zakzum, thinte anga leng chi a ni lova, music ngaina tak niin, college a kal thleng pawh in a chhawr hle. Dr. RK Nghakliana hian pianpui mipa 3 leh hmeichhia 4 neiin, a nau Upa Dr. LN Tluanga phei chu kan hriat lar tak a ni ngei ang. A naupang lai atang rengin lehkha a thiam thei viau mai a, an khuaah Primary zawh hnuin, Aizawl-ah zirna a chhunzawm a, High School a zawh hnuah Shillong-ah St. Anthony's College atangin I.Sc chu kum 1951 ah tha takin pass leh a ni. Hetih lai tak hian Synod chuan MBBS zir tur a zawng a, zir zawh hnuah Synod Hospital-a thawk tura in tiam lawk erawh a ngai a ni. Vanneihthlak takin a tling hlauh va, Christian medical college, Vellore-ah kum 1951 kum vekah chuan a liam thla nghal a ni. A chhuk atang hian vawikhatmah Mizoram-ah a rawn haw leh tawh lova, kum 6 a zir hnuin kum 1957 khan a lo haw ve chauh a ni.
Vairamah hian a awm rei bawk a, Mizo tawnga biak tur an awm mumal lo bawk nen tawng te pawh a theihnghilh then nual niin sawi a ni.
A pianthar thu: Vellore-ah kum 2 a awm hnu chuan PIANTHARNA chiangkuang takin a chang a, a nun pum her danglamin a awm ta a ni. Hetih lai vel hian India chhim lamah hian College zirtirtu te leh zirlaite tawngtai a in pawl hovin hun an hmang thin ni ngei tur a ni, chung zinga mi Dr John Moody (Australian) hnenah chuan, "Kei mi sual hi engtin nge Pathian thianghlim nen kan inzawm theih ang?" tiin a zawt a. Ani chuan Lal Isua Kraws zarah, kan sual tana tuar anih avangin, keini mi sual, Pathian pawm tlak loh hi, min lo pawm a, Isua kan rin chuan kan sualte min ngaidam a, Isua thisenin kan sualte tlenfai a ni tiin a lo hrilhfiah a. A rilru a ti var thar viau naa, rinhlelhna lian tak a la nei tlat mai a. Zawhna khirh angreng tak a zawt nawn leh a, "A nih leh zan khaw thiang takah vana arsite khi che sung sungin thu chhiar theih rawn inremin, 'Liana chuan Isua a rin avangin chatuana nunna a nei tawh,' tih rawn inziak kuau mai se i awih ang em?" a ti a. Chutiang meuh a lo thlen chuan ka ringhlel leh tawh ngai lovang a ti hial a ni. Pu Moody-a chuan, "A nih leh, tlang pangah lung var rawn inremin chutiang bawk cuan rawn inziak ta se, chu chu chhun ni en vang laiin chhiar nuam takin lo inziak ta uar mai sela, I pawm ngam chiah ang maw?" a han ti kher a. Ani chuan, "Teh reng mai," a ti ve leh a. Chu veleh Bible a keupui a Johana 5:24 leh Matthaia 24:35 a chiartir zui a. A chhiar zawh meuh chuan a fiah ta uarh a, chu chuan a nun pum a nghawng hneh ta hle a ni.
Pathian thuin a nun a chiah hneh takzet a niang; a chhungte lehkha a thawn pawhin Pathian thu lam zel a ziak ta mai a, MBBS a zir mek pawh chu bansana Pathian rawngbawla vahchhuah mai chu a rilru ah a lian ta ber zawk a. Synod Hospital hotute hnenah chawlhsan a duh thu a thlen ta hial reng a. Nimahsela, Damdawi inin Daktawr a neih chhun Pi Puii chuan a rem ti lo a, thuleng thenkhata an sawi dan phei chuan, "Nghaka'n a zirlai a chhunzawm theih dawn loh chuan, Damdawi In hi kan khar ang," a ti niin an sawi. An phalloh thu a hriat chuan a nau LN Tluanga hnenah heti hian tlai khaw-hnuah a hrilh a, "A tirah chuan ka ngaithiam lo hle a, kan hotute pawh ka dem lek lek a. Mahse, ka tawngtai a, ka hnena Pathian thu lo thleng chu Luka 2:51 thu, 'An thu zawmin a awm a' tih hi a ni."
Tichuan, a zirlai chu bansan lovin a zir zawm leh ta ngat ngat a, Durtlang Damdawi Ina Mizo Daktawr hmasa ber ni turin 1957 khan a hna a zawm ta a, kum 5 thawk tura intiam kha kum 12 vel ngawt a thawk ta a. A tawpa tawpah chuan Pathian kohna dal zawh rual a ni ta lo, kum 1969 khan a bansan ta tawp mai a ni. A thinlungah a lian ngang a ni ang, "Naktukah pawh chhuak tawh rawn min ti se chuan ka kal nghal ang," a ti hial a ni.
Chutia a hna a bansan takah chuan thawh tur emaw ruahman lawk nei lovin Shillong-ah a nupui leh a fate naupang tete 3 te nen an tla thla rawih a. Van laia tla an ni ber zawk a. Nimahsela, Pathian in rawngbawlna tur a pe ve zel a, Assam phaituala ZPMK huam chhunga Kohhran hrang hrang ah te thuhrilin rawngbawlin a chhuak ve reng a. Pathian hruaina in kum 1969 khan Singapore-ah Discipleship training centre-ah Pathian thu a zir a, kum 1971 khan a lo let leh a, Synod Mission Board pawhin hriain, kum 1972 atang khan BMMF (Bible and Medical Missionary Fellowship) International-ah evangelist niin, Lucknow-ah kum 10 lai a thawk a. Hetih lai hian Serampore atangin BD chu external student angin a zo bawk a ni. India ram Kristian Doctor-te inzawmkhawm tura beih leh an zinga rawngbawlna nei chungin Medical College-ah te Pathian thu an hrilh thin. Delhi ah a in sawn leh a, a rawngbawlna pangngai bakah Delhi Mizo Kohhran enkawl hna chanvo pawimawh tak a chelh bawk a, Pastor ang maiin a awm ta a ni. Mizoram Synod-in kum 1978 khan BMMF hi a zawm a, Dr. RK Nghakliana pawh Synod hnuaia thawktu anga pawm nghal niin, Kum 1980 Synod-in minister atan a ordain ta a ni.
Kum 1985 kumah khan an nupain Glasgow, Scotland-ah Pathian thu hrilin an zin a, October thlaah thin cancer a ni tih hriatchhuah a ni ta tlat mai a. A lo nasat deuh tawh avangin a rang lamin an rawn haw thuai a, December ni 24, 1985, 10:20 AM-ah a rawng a bawl thin a Lalpa hnenah hruai hawin a awm ta a ni. Krismas nia vui niin, Delhi Mizo te chuan Krismas lawm thulh thakin an sun a ni.
Rawngbawlna a mi inpe tak mai niin, Bukpui khuaa Hmarthlang Presbytery-ah pawh an zawh hnuin kar khat chhung clinic a hawng a, zan lamah Chhandamna campaign a chhunzawm a, mi tam tak Pathian hnenah a hruai thleng a ni. Kum 1979 khan KTP Silver Jubilee lawmna Bungkawn Kohhran-ah Speaker atana hman a ni a. KAL ULA tih thupui hmangin thu a sawi a, he a rawngbawlna avang hian mi tam tak Pathian tan hun pum hlan in an pen chhuak hlawm a ni. Inkhawm bana fellowship naah pawh a thupui mil tur khan drama an chhuah a, amah a taka penchhuak a lo ni bawk nenm Chanchin tha hril a tul zia tap hluam hluamin a sawi bawk nen, thupui khan a chhimtute a chiah hneh hle niin sawi a ni.
0 comments:
Post a Comment